Unampenda au Anakuvutia? Anakupenda au Anakutamani?

Add caption

Loved One

Watu wengi sana hawajui maana halisi ya upendo. Na tatizo linakuwa kubwa maana kuna aina nyingi za upendo ambazo si upendo halisi (Upendo wa kinafiki; mimi ninauita upendo feki) Kutokana na watu wengi kutojua maana halisi ya upendo, hivyo wengi wao huchanganya tamaa au mvuto wa mtu wakidhani ndio upendo. 

Hebu nikupe mfano kidogo;

Unaweza ukamsikia kijana anasema “Nilipomuona tu kwa mara ya kwanza yule binti au mvulana, siku ile ile nilimpenda sana” Wenzetu wameita “Love at First Sight”. Huu ni upendo feki. Na vijana wengi sana huchanganya upendo na mvuto. Ukweli ni kwamba wewe umevutiwa na huyo binti au huyo kaka, lakini si kwamba umempenda. Kwa sababu kwanza humfahamu vizuri, hufahamu tabia yake, hufahamu anapendelea nini au hupenda kufanya nini na vilevile bado hufahamu udhaifu alionao katika maisha yake ya kila siku, lakini pia hufahamu hata afya yake kwa undani. 

Upendo si hali ya kuridhika tu moyoni umwonapo mtu, si kuvutiwa na umbo, mwendo au macho ya mtu. Kupenda ni zaidi ya hapo. Upendo ni kuwa tayari kwa lolote na ili kuutunza upendo, ni lazima ujue gharama zake na uwe tayari kuingia gharama hizo.

Kama hujui gharama za upendo, huwezi kupenda. Ukijidai unapenda, ukikutana na gharama unazotakiwa kulipa, inawezekana usiwe tayari kugharimika. Na usipokuwa tayari kuingia gharama, hakuna upendo hapo, ni ubabaishaji tu. Japo wakati mwingine unaweza ukawa na hisia kali za kutamani uwe naye. Upendo umebeba maana nzito, kubwa na yenye thamani kubwa mno. Hivyo upendo hauanzi kwa kukurupuka tu, umemwona mtu siku moja, mbili au tatu eti unasema unampenda. Nijuavyo mimi upendo huhitaji muda na mara nyingi huhitaji majadiliano ndani ya nafsi ya mtu na pia upendo hukua. Ninaposema upendo hukua maana yake ni kwamba, upendo huongezeka kadiri unavyotambua thamani na ubora wa huyo umpendaye.

Kutambua thamani ya umpendaye husababisha majadiliano ndani ya nafsi yako. Maana unapiga mahesabu na kulinganisha kati ya faida na hasara za kuwa naye au kutokuwa naye. Hii inakwenda sambamba na utayari wa ndani ya moyo; wa kukubaliana na udhaifu wake, ili kufurahia mazuri aliyo nayo. Lakini si hivyo tu bali pia ni lazima umkubali hata kama atabadilika hapo baadaye.  Pia unakuwa tayari kumsaidia katika udhaifu wake. Kwa kuzingatia hayo unaweza angalau kupata picha ya upendo ni nini hasa.

Ngoja nikueleze kwa namna nyingine ili uelewe vizuri tofauti kati ya upendo na mvuto. Ukiwa na rafiki ambaye wewe unaona kuwa unampenda, na katika kuishi naye ukagundua kuwa ni mvutaji wa sigara au mlevi sana, halafu huo upendo wako kwake ukafa, uwe na uhakika hukumpenda ila ulivutiwa naye. Na pengine ulivutiwa na tabia ya kutolewa au ya kutovuta sigara. Na ikiwa ulimpenda mwenzako alipokuwa na pesa zilipoisha na upendo ukaisha uwe na uhakika hukumpenda ila ulivutiwa na aina ya maisha yake au ulivutiwa na pesa zake. Inawezekana umekwishasikia kijana akisema ‘yule binti katulia, mpole kwa kweli mimi nilipomwona tu nilimpenda sana’ Ukweli ni kwamba huyo asemaye hivyo, hajampenda ila amevutiwa na tabia ya utulivu na upole wa huyo binti. Ikiwa huyo binti atabadilika na kuwa mkali au jeuri ni rahisi sana kumchukia kwa sababu kile alichovutiwa nacho hakipo, yaani ule upole na  utulivu.

Na ndiyo maana mara nyingi mahusiano mengi huvunjika baada ya muda fulani wa mahusiano. Hii ni baada ya ama wote wawili au mmojawapo kugundua kuwa mwenzake ana tabia ambayo yeye hawezi kuivumilia na hivyo ni vema kuachana na huyo mpenzi wake. Kumbuka Biblia inasema upendo huvumilia. Sasa kama umeshindwa kuvumilia maana yake huo haukuwa upendo, ila inawezekana ulikuwa mvuto tu. Sisemi kuwa uvumilie tu na kuolewa au kumuoa mtu, hata kama hujaridhishwa na tabia yake, ila nazungumzia kumpenda.

Kumpenda mtu si lazima umuoe au uolewe naye. Ila kwa waliokwishaoana, hakuna sababu ya kuwatenganisha isipokuwa kifo. Kwa hiyo unaweza ukaona umuhimu wa kujua nini maana ya upendo na undani wa mahusiano kabla ya kuingia katika ndoa.

   

Ni vema nikueleze hili kwa undani kidogo. Maana linaweza likawa gumu kwako au inawezekana likakuumiza na hata kupelekea kumchukia rafiki yako aliyekuacha, hasa unaposoma kitabu hiki na kuona kumbe alikuwa hakupendi ila kavutiwa tu na wewe. Na pengine amekupotezea muda wako au amekuharibia maisha yako n.k.  Ni hivi; Si wote wanaovutiwa na mtu fulani wanakuwa wanajua kuwa wanavutiwa, wengine huwa hawajui, wao hudhani ni upendo, na huwa na mtazamo wa kuwa marafiki wa kweli na hata kufikiri juu ya ndoa. Huwa na hisia na msisimko nafsini mwao wakiwa katika urafiki huo. Lakini ghafla wanapogundua tabia fulani kwa marafiki zao, ambayo haimpendezi, basi ile hali ya kutamani kuendelea na huo urafiki inakufa. Tamaa au hawaa isipopata kile inachohitaji, hufa mapema.

Hisia husababishwa na tafsiri yako juu ya vitu. Hisia nzuri husababishwa na vitu unavyopenda, na hali kadhalika hisia mbaya husababishwa na vile unavyovichukia. Kupenda kitu (yaani ‘like’) na kuchukia kitu (yaani ‘dislike’) ni matokeo ya tafsiri uliyonayo juu ya vitu hivyo ambay hutokana na kiwango chako cha uelewa au ufahamu wa mambo. Ndiyo maana nikakwambia kupenda si hisia ni zaidi ya hisia. Maana inawezekana ukawa unapendezwa na tabia, macho ya mtu, miguu, umbile lake au kazi yake au namna anavyovaa. Vikikosekana hivyo vitu kwa huyo mtu uwe na uhakika na hiyo hisia yako nzuri inatoweka, japo mtu ni yuleyule; hajabadilika. Upendo haungalii hivyo tu, ila ni zaidi ya hapo, unampenda mtu na si mwili wake au mavazi au mali zake, japo ni vizuri vikikuridhisha pia.

Marafiki ambao huongozwa na hisia, wakiona vile vinavyowachukiza, wanakuwa hawajisikii tena kuendelea na uhusiano. Na wengine wao huwa na hasira sana. Hii ni kutokana na yeye kuona ule mtazamo aliokuwa nao na ile ndoto haitimii kama alivyopanga akilini mwake au kama hisia zake zinavyotaka. Maana yake ni kwamba alifanya uamuzi wa kuwa na uhusiano huo kwa kuongozwa na hisia zake pamoja na mvuto alionao huyo rafiki yake. Sasa kama nilivyokueleza hapo mwanzo kuwa, ule mvuto ukitoweka au ukichanganyika na kitu ambacho hakikuvutii ile hisia na hamu ya kuendelea na uhusiano inapungua au inaweza kutoweka kabisa. 

Mara nyingi vijana hudanganyana kwa kuambiana nakupenda lakini hawajui nini maana halisi ya upendo. Wakati mwingine wanakuwa na upendo wa kinafiki. Si kwa sababu upendo ni kitu kigumu, ila ni kwa sababu ya kukosa maarifa na uelewa wa kutosha juu ya maana halisi ya upendo na chanzo cha upendo “Watoto wadogo, tusipende kwa neno wala kwa ulimi, bali kwa tendo na kweli” 1 Yoh 3:18

  

Kutoka kitabu hiki cha 1 Yoh 3:18 Yohana anaonya na anatuonyesha aina feki ya upendo ambayo vijana wengi hawatambui. Yohana pia anajaribu kutuonesha namna au jinsi ya kupenda. Kuna kupenda kwa “neno” au kupenda kwa “ulimi”. Ni vigumu kutambua ukweli wa maneno unayoambiwa na mtu au rafiki yako kwamba yanatoka ndani ya moyo wake yaani anamaanisha au ana ajenda nyingine ya siri. Pamoja na ugumu huo uliopo katika kutambua ukweli wa maneno, vijana wengi huamini au hushawishika kwa maneno tu hata kama hawajaona matendo. Ila ni vema ufahamu kuwa yatupasa kupenda kwa “tendo” na “kweli”. 

Upendo unapaswa uwe wa matendo mema na kweli. Kufanyiwa matendo mengi hata kama ni mazuri kiasi gani, kama hakuna ukweli ndani yake basi na upendo haupo. Maana ni rahisi sana kuingia katika upendo feki kama hujui kuwa katika matendo lazima kuwepo na KWELI. Wengi wamekuwa wakitamka maneno mazuri na wakiwafanyia wenzao matendo mazuri ili ionekane kuwa wanawapenda, na kumbe kweli haimo ndani yao, ni unafiki mtupu. Kufanyiwa matendo mazuri au kumfanyia mwenzako matendo mazuri pasipokuwa na kweli ndani ya moyo wako, haitoshi kukamilisha upendo.  Inawezekana unafanyiwa mambo mengi mazuri, ila omba kusudi la Mungu lisimame. Sisemi uache kumwamini rafiki yako, ila nataka ufanye maamuzi ukiwa makini na ukijua siri hii ya upendo na si kupumbazwa na mambo mazuri unayofanyiwa. Bali kweli ya Kristo iwepo katika uhusiano wenu.

Ili kijana uwe na uwezo wa kufanya maamuzi sahihi na kuwa na ufahamu juu ya mahusiano yako na watu wengine hasa wa jinsia tofauti na wewe ni lazima uwe na Roho Mtakatifu. Pasipo Roho Mtakatifu, hakuna kitakachoonekana rahisi. Na mara nyingi utafanya maamuzi ambayo si sahihi, utajeruhiwa na inawezekana ukakata tamaa kabisa, na mfumo mzima wa maisha yako ukaharibika. Wengi hujuta na kuishia kulaumu maamuzi yao au kulaumu marafiki zao.   Roho Mtakatifu hutufundisha hivyo tunapata maarifa, ufahamu na hekima ya kufanya mambo yetukatika maisha yetu.  

Hii ni sehemu tu yakitabu changu kiitwacho "UPENDO UPITAO UFAHAMU" ambacho kipo mbioni kuchapwa kinasubiri fedha tu. Naomba maoni yako. Asante

Dk. George Adriano
Simu: 0715 182 106
Tanzania